પ્રિય દોસ્ત
‘ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી’ને ઉપક્રમે, શનિવાર, 04 જૂન 2016ના દિવસે નામ-સ્મરણનો, વ્યક્તિ-સ્મરણનો, ગુજરાતી ભાષાના પ્રતિબદ્ધ શબ્દકારના સાહિત્યસર્જનને માણવાનો જાહેર અવસર ઊભો કર્યો છે. આ અવસરે તળ ગુજરાતના અગ્રિમ સાહિત્યકારો − પ્રબોધભાઈ પરીખ તથા ગુલામમોહમ્મદ શેખ તેમ જ સુખ્યાત કળાવિદ્દ સુનીલભાઈ કોઠારી અતિથિવિશેષ તરીકે ઉપસ્થિત હશે અને પ્રસંગોચિત ઉદ્બોધન પણ કરશે.
આ અવસરની વિશેષ વિગતો આ સાથેના પત્રકમાં મૂકી જ છે. [ PDF ]
તેમ છતાં, હૅરો વિલ્ડસ્ટોન વિસ્તારમાં આવ્યા ‘સંગત એડવાઇસ સેન્ટર’ના [Sancroft Road, Harrow, Middlesex, HA3 7NS] સભાખંડમાં ઠીક બપોરે બે વાગ્યાથી આ કાર્યક્રમનો આરંભ થશે. આ અવસરે પ્રબોધભાઈએ તૈયાર કરી લા.ઠા. અંગેની ફિલ્મ રજૂ થશે; કવિતાની રમઝટ પણ હશે.
આ પ્રસંગે તમે સૌ કોઈ હાજરી આપશો અને આનંદશો તેની ખાતરી છે. … પધારો, અમે તમારું સ્વાગત કરીએ છીએ.
અહીં નીચે લા.ઠા. તરીકે ય જાણીતા લાભશંકર ઠાકર અંગેની નજીવી વિગત માહિતી આપીએ છીએ અને એમની એક કવિતા માણવા ય રજૂ કરીએ છીએ.
લાભશંકર જાદવજી ઠાકર (જન્મ: ૧૪ જાન્યુઆરી ૧૯૩૫; અવસાન: ૬ જાન્યુઆરી ૨૦૧૬): કવિ, નાટ્યકાર, નવલકથાકાર, નિબંધકાર. વતન સુરેન્દ્રનગર જિલ્લામાં આવેલું પાટડી. જન્મ સેડલામાં. ગુજરાતી મુખ્ય વિષય સાથે ૧૯૫૭માં બી.એ., ૧૯૫૯માં એમ.એ., ૧૯૬૪માં શુદ્ધ આયુર્વેદિક કોર્સનો ડિપ્લોમા. સાતેક વર્ષ અમદાવાદની કોલેજોમાં અધ્યાપક અને પછી પોતાના ક્લિનિકમાં આયુર્વેદીય ચિકિત્સક. ‘આકંઠ સાબરમતી’ નામની નાટ્યલેખકોની વર્કશોપમાં સક્રિય રસ. ‘કૃતિ’, ઉન્મૂલન’ જેવાં સામયિકોનું પ્રકાશન. ૧૯૬૨નો કુમારચન્દ્રક. નર્મદ સુવર્ણચન્દ્રક. ૧૯૮૧માં રણજિતરામ સુવર્ણચન્દ્રક, જે પરત કરેલો તે પછીથી ૧૯૯૪માં સ્વીકાર્યો. ૨૦૦૨નો સાહિત્યગૌરવ પુરસ્કાર, ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી તરફથી મળ્યો.
લાભશંકર ઠાકર આધુનિક સર્જક છે. લાભશંકર ઠાકરની કવિતા આરંભમાં પરંપરાનું અનુસંધાન જાળવે છે પણ તેમની ‘તડકો’ રચનાથી ભાષા સંદર્ભે એક નવપ્રસ્થાન થાય છે. શબ્દની અનર્થકતા, અસ્તિત્વની વ્યથા અને વીરતિની અભિવ્યક્તિ અનેક કાવ્યોમાં તેઓ વિડમ્બનાના સ્તરે કરે છે. તેમણે ‘એબ્સર્ડ’ શૈલીના એકાંકી – નાટકો રચ્યા છે તેમાં ભાષાનો શબ્દ અપૂરતો લાગતા આંગિક અભિનય અને અન્ય અવાજોની મદદથી નાટ્ય અર્થે ઉપસાવવાનો પ્રયત્ન ગુજરાતી નાટકના વિકાસમાં મહત્ત્વનું સ્થિત્યંતર છે. નિર્ભ્રાન્ત થયેલા મનુષ્યની વાત કહેતી તેમની નવલકથા ‘કોણ’ અને તેનો ઉત્તરાર્ધ તેમ જ રસળતી કલમે લખાયેલા સંવેદનકેન્દ્રી કે વિચારલક્ષી નિબંધોમાં ગદ્યની તાજપ ધ્યાન ખેંચે છે.
•
ઓગળી ગયેલા
બરફ જેવા શબ્દોને
– આમ સરી જતા જોઈને
નિષ્પલક બનેલા
ભાઈ લઘરા !
જરા ઊંચું જો
આ હિમાલય પણ આવતી કાલે ઓગળી જવાનો છે.
અને સરી જવાનો છે સમુદ્ર તરફ.
છતાં એ પણ હશે.
તું પણ હશે
શબ્દો પણ હશે
શબ્દોની સ્મૃિત પણ હશે,
હશે, ઓગળવાની ક્રિયા પણ હશે.
કેમ કે…
ભાઈ લઘરા ! ઊંઘી ગયો એટલી વારમાં ?
– લાભશંકર ઠાકર
સ્નેહાદારપૂર્વક
વિપુલ કલ્યાણી